HK416 jest zmodyfikowaną odmianą amerykańskiego karabinka M4. Obejmuje ona międzynarodowe symbole Safe, Semi-Automatic, Fully Automatic, nowy ergonomiczny chwyt pistoletowy zaprojektowany przez H & K, a dołączona do karabinu nowa jednoczęściowa osłona lufy z szynami systemu RIS wykorzystywana jest do montażu różnego typu akcesoriów. Najbardziej zauważalną różnicą jest, wewnętrzny układ tłoka gazowego o krótkim skoku pochodzącego z G36 HK. Ponadto regulacja Bloku gazowego z tłokiem umożliwia niezawodne działanie w modelach krótką lufą lub bez tłumika. Wreszcie HK416 zawiera składany celownik mechaniczny przedni i tylny, podobny do konstrukcji z G3.
HK416 używa własnego systemu gazowego, zastępując system bezpośredniego odprowadzania gazów na suwadło używany w standardowy M16/M4. System gazowy HK G36 z kolei pochodzi częściowo z karabinu szturmowego AR-18 zaprojektowanego w 1963. System HK wykorzystuje krótki skok tłoka działającego na suwadło, celem wymuszenia ruchu zamka w tył. Taka konstrukcja zapobiega przed wejściem gazów do wnętrza broni, nie dociągnięcie bezpośrednich systemów uderzeniowych. Redukcja ciepła zwiększa nie zawodność broni i wydłuża okres między przestojami. Zmniejsza to także czas czyszczenia i obawy o działanie krytycznych elementów broni. Według H&K „doświadczenie, które Heckler & Koch zdobył podczas bardzo udanego” programu poprawy karabinu SA80 dla brytyjskiej armii, teraz przynosi owoce w HK416.
HK416 jest wyposażony w zespół szyn montażowych do umieszczenia różnego typu akcesoriów przystosowanych do karabinów M4/M16. W karabinie zastosowano również samonośną lufę, rozwiązanie to polega na zamontowaniu lufy w komorze zamkowej oraz łożu broni w taki sposób aby lufa nie miała styczności z żadną inną częścią broni, co wpływa na poprawę celności.
HK416 posiada regulowaną kolbę teleskopową oferuje ona sześć różnych pozycji.Ochraniacze ramion mogą być wypukłe lub wklęsłe. Kolba posiada również miejsce do przechowywania akcesoriów do konserwacji, zapasowych baterii elektrycznych lub innych małych elementów zestawu.
W Polsce karabiny HK416 są używane przez policjantów z Wydziału Specjalnego CBŚ, Biura Operacji Antyterrorystycznych (BOA) KGP, funkcjonariuszy CBA, jaki i znajdują się na wyposażeniu Dowództwa Wojsk Specjalnych.
Dane broni:
Prędkość strzałów/min: 750 naboi
Prędkość początkowa pocisku: 600 m/s
Zasięg skuteczny: do 900 m
Spadek skuteczności z użyciem tłumika dźwięku na poziomie 7%
Kaliber: 5,56 NATO
Pojemność magazynka: 30 naboi
Skuteczność na dystansie:
Odrzut podczas strzelania:
0,26 stopni – odrzut lufy w pojedynczym strzale w pionie
od 0,10 do 0,30 stopni – odrzut lufy w pojedynczym strzale w poziomie
2.0x – o tyle zwiększa się odrzut w strzelaniu automatycznym w porównaniu z pojedynczym strzałem
Rozrzut pocisków w strzelaniu automatycznym:
HK 416 w akcji
Heckler & Koch PL 